Vezët janë një nga përbërësit bazë në çdo kuzhinë – nga mëngjesi deri te ëmbëlsirat, pothuajse nuk ka familje që nuk i përdor ato. Megjithatë, dilema e përjetshme mbetet – a janë vezët e bëra vetë më të mira se ato të dyqanit?
Shumë argumentojnë se dallimet janë të mëdha dhe portali Index renditi disa karakteristika themelore dhe ndryshime të mundshme midis vezëve shtëpiake dhe industriale.
Ngjyra e guaskës dhe e verdhë veze – mite dhe e vërteta ?
Një nga gjërat e para që vërejmë për vezët është ngjyra e lëvozhgës. Vezët e bëra në shtëpi shpesh kanë një lëvozhgë kafe, ndërsa vezët e blera në dyqan mund të jenë të bardha. Megjithatë, ngjyra e guaskës nuk do të thotë domosdoshmërisht cilësi më e mirë – kjo varet vetëm nga raca e pulës.
Nga ana tjetër, ngjyra e të verdhës shpesh zbulon më shumë për dietën e pulës. Vezët shtëpiake kanë tendencë të kenë një të verdhë më të fortë portokalli, sepse pulat që rriten në shtëpi kanë një dietë më të larmishme, duke përfshirë barin dhe insektet. Në vezët industriale, ngjyra e të verdhës mund të kontrollohet duke shtuar pigmente të veçanta në ushqim.
Ngjyra e guaskës nuk është tregues i cilësisë, por një ngjyrë më intensive e të verdhës së verdhë mund të tregojë një dietë më cilësore të pulave.
Shija – a e ndjeni ndryshimin?
Shumë adhurues të vezëve të bëra vetë pohojnë se ato janë shumë më të shijshme se ato industriale. Por sa e vërtetë është kjo? Disa studime kanë treguar se shumica e njerëzve nuk mund të dallojnë ndryshimin në shije kur vezët përgatiten në të njëjtën mënyrë.
Megjithatë, ndryshimi mund të shihet te vezët e skuqura, ku ato të bëra në shtëpi shpesh kanë një shije më të pasur dhe një strukturë më kremoze. Kjo i atribuohet përqindjes më të lartë të yndyrave të shëndetshme në pulat që ushqehen me një dietë më natyrale.
Ka një ndryshim në shije, por jo gjithmonë është drastik – varet më shumë nga dieta e pulave sesa nga origjina e vezëve.
Vlera ushqyese – cilat vezë janë më të shëndetshme?
Hulumtimet kanë treguar se vezët e rritura në shtëpi shpesh përmbajnë më shumë acide yndyrore omega-3, vitaminë D dhe një raport më të mirë të yndyrave omega-6 me omega-3. Kjo do të thotë se ato janë potencialisht më të shëndetshme se vezët nga fermat e mëdha industriale, ku pulat ushqehen me një dietë të standardizuar të lartë në soje dhe misër.
Gjithashtu, vezët shtëpiake mund të përmbajnë më pak mbetje pesticidesh dhe antibiotikësh, megjithëse sasitë e këtyre substancave në vezët industriale janë të rregulluara rreptësisht në BE. Edhe pse vezët shtëpiake mund të kenë një profil pak më të mirë ushqyes, dallimet nuk janë të mëdha.
Freski
Vezët shtëpiake zakonisht janë më të freskëta sepse vijnë direkt nga kultivuesi, ndërsa vezët industriale mund të kalojnë disa javë në magazina dhe dyqane përpara se të arrijnë te konsumatori.
Një truk për të kontrolluar freskinë është të zhytni një vezë në ujë – nëse qëndron në fund, është e freskët; nëse noton, është më i vjetër dhe mund të mos jetë më i ngrënshëm.
Vezët e bëra në shtëpi janë përgjithësisht më të freskëta, por data e paketimit në vezët e blera në dyqan mund t’ju ndihmojë të zgjidhni pjesët më të freskëta.
Çmimi – shpesh do t’ju duhet të paguani më shumë për vezët shtëpiake
Vezët industriale janë dukshëm më të lira.
Arsyeja kryesore për këtë është mënyra e prodhimit – fermat industriale prodhojnë vezë në sasi të mëdha, ndërsa pulat shtëpiake japin rendiment më të ulët, por jetojnë në kushte më të mira. Nëse çmimi është një prioritet për ju, vezët e blera në dyqan janë një opsion më me kosto efektive. Nëse cilësia dhe mirëqenia e kafshëve janë të rëndësishme për ju, vezët shtëpiake janë një zgjedhje më e mirë.
Përfundim – cilat vezë të zgjidhni?
Nëse shija, freskia dhe përbërja potencialisht më e mirë ushqyese janë të rëndësishme për ju, vezët e rritura në shtëpi janë padyshim një zgjedhje më e mirë. Megjithatë, nëse shpesh përdorni vezë për pjekje ose çmimi është një faktor vendimtar, vezët industriale mund të jenë mjaft të përballueshme.
Opsioni ideal është të gjeni një prodhues vendas të besuar që ofron vezë cilësore me çmime të arsyeshme – në këtë mënyrë ju merrni edhe cilësi edhe vlerë të mirë për paratë.
