Sot, oferta është më e larmishme se kurrë më parë, dhe çmimet janë bërë më të përballueshme, qoftë për bimët e vogla gati për të lulëzuar apo bimët e mbjella në vazo që mund t’i gjejmë në pothuajse çdo qendër tregtare
Jo shumë kohë më parë, në treg ishin të disponueshme vetëm zambakët ‘kala’, të cilat përdoren kryesisht si lule prerëse në buqeta elegante dasmash. Sot, çdo vit shfaqen varietete të reja me lule të guximshme me ngjyra, që ngrihen krenarisht mbi gjethet e tyre të gjelbra dhe të mëdha. Koha e lulëzimit po shtrihet gjithnjë e më shumë drejt vjeshtës, duke na dhënë mundësinë të shijojmë këtë pamje egzotike jo vetëm në fund të pranverës, por gjatë gjithë verës.
‘Kala’-t vijnë nga zonat e lagështa të Afrikës Lindore dhe Jugore, prandaj u përshtaten më mirë tokat gjithmonë të lagura dhe kushtet e ngrohta dhe të mbrojtura.
Ato mund të lulëzojnë për shumë vite, në vjeshtë hyjnë në gjendje qetësie, ndërsa në pranverë zgjojnë përsëri dhe nxjerrin gjethe të reja. Më poshtë mund të zbuloni se cilat lloje zambakësh janë rezistente ndaj të ftohtit dhe cilat duhet të kultivohen si bimë shtëpiake, transmeton Telegrafi.
Kala e bardhë etiopiane
Kala klasike e bardhë “Zantedeschia aethiopica” është lloji i vetëm që i reziston të ftohtit, prandaj është më e përhapura në Evropë. Ka lule të mëdha të bardha në kërcell të fortë që mund të arrijnë deri në 90 cm lartësi. Gjethet e saj të dendura dhe me shkëlqim, në formë shigjete, krijojnë buqeta madhështore deri në 90 cm gjerësi.
Varietet më i njohur dhe i qëndrueshëm ndaj të ftohtit është “Crowborough”, i cili konsiderohet standard i besueshëm në kopshtari. Ai mbijeton dimrin në ajër të hapur dhe çdo vit lulëzon në mënyrë të bollshme. Nëse e shihni në ndonjë qendër kopshtarie, mos ngurroni ta blini!
Hibridet “Elliottiana” dhe “Rehmannii”
Ekzistojnë edhe shumë varietete me ngjyra nga pastel, tropikale, deri te të kuqet e errëta dhe nuancat kafe. Gjethet e tyre të shkëlqyera shpesh kanë pika të bardha. Këto janë varietete të “Z. elliottiana” dhe “Z. rehmannii”, të njohura si hibridet.
Këto lloje kultivohen më shumë si bimë shtëpiake ose mbillen në vazo për verë, sepse nuk i duhen temperaturat nën 5°C. Nëse i mbani jashtë ose në ballkon, duhet të futen brenda para të parave ngrica. Ato kanë rritje më kompakte dhe arrijnë nga 30 deri në 75 cm lartësi.
Simbolika e zambakëve
Me pamjen e tyre të dallueshme, kala-t kanë fituar zemrat e adhuruesve të luleve në mbarë botën për dekada. Me lule elegante dhe gjethe të dendura të gjelbra, janë sinonim i bukurisë së rafinuar dhe sofistikimit. Edhe pse duken të brishta, janë shumë të qëndrueshme dhe të gjatë jetës, dhe kjo u jep një simbolikë shtesë.
Forma e tyre ngjan me një skulpturë, prandaj nuk është çudi që shpesh zgjidhen për buqeta dasmash, dekorime luksoze dhe momente të veçanta në jetë.
Në historinë e tyre, kanë pasur kuptime të ndryshme, sipas ngjyrës dhe kontekstit:
• Kala e bardhë simbolizon pastërtinë, pafajësinë dhe dashurinë sublime, prandaj përdoret në dasma dhe ceremoni shpirtërore.
• Kala-t e kuqe dhe rozë lidhen me pasionin, elegancën dhe dashurinë romantike.
• Kala-t e verdha transmetojnë gëzim, miqësi dhe dritë, ndërsa ngjyrat vjollcë shprehin dinjitet, krenari dhe bukuri misterioze.
Në Greqinë e lashtë, kala-t lidhen me perëndeshën Hera, ndërsa në epokën viktoriane ishin simbol i ndjenjave të heshtura, por të thella.
Falë pamjes së tyre fisnike, kala-t nuk janë thjesht lule, por mesazhe. T’i dhurosh dikujt këtë lule do të thotë të shprehësh admirim, dashuri dhe respekt. Ato përdoren edhe në dekorime varresh, duke simbolizuar paqen e përjetshme, dinjitetin dhe ngritjen shpirtërore.
Pavarësisht nëse i kultivoni në kopsht, në vazo apo i dhuroni të dashurve, ato sjellin dinjitet dhe bukuri të heshtur në çdo hapësirë dhe emocion.
