Shumë të rritur çdo vit i presin festat me ndjenjë parehatie. Në vend të gëzimit, ndiejnë tension, ankth dhe një peshë në stomak sapo nisin të vijnë ftesat për mbledhje familjare
Edhe pse rrallë flitet për këtë, reagimi është shumë i zakonshëm dhe zakonisht ka rrënjë të thella. Psikologët shpjegojnë se frika nga takimet festive shpesh vjen nga përvoja të hershme të fëmijërisë që kanë lënë gjurmë, edhe kur personi, si i rritur, ka ndërtuar një jetë krejt tjetër.
Më poshtë janë modelet më të shpeshta që më vonë shkaktojnë tension dhe rezistencë ndaj mbledhjeve familjare.
1. Rritja në atmosferë të paparashikueshme
Fëmijët që kurrë nuk dinin në çfarë gjendjeje shpirtërore do t’i gjenin prindërit zhvillojnë refleksin e vigjilencës së vazhdueshme. Reagimet e paqëndrueshme, shpërthimet e mundshme dhe ndjenja se “diçka mund të ndodhë” krijojnë një reagim emocional që nuk zhduket as në moshën e rritur. Më vonë, takimet familjare përjetohen si terren i rrezikshëm.
2. Nënvlerësimi i emocioneve
Shumë fëmijëve u është thënë se po e teprojnë, se janë “shumë të ndjeshëm” ose se nuk kanë arsye të ndihen si ndihen. Kur mesazhe të tilla përsëriten për vite, fëmija humb lidhjen me kompasin e brendshëm emocional. Si i rritur, ai/ajo e ka të vështirë të jetë i/e sinqertë emocionalisht para familjes. Prandaj festat duken si kthim në një rol ku autenticiteti nuk pranohet.
3. Modele të pashëndetshme të konfliktit
Në familjet ku konfliktet ishin ose shpërthyese, ose të ndaluara plotësisht, fëmijët nuk mësojnë si duket komunikimi i shëndetshëm. Prandaj, në moshë të rritur, një drekë festive mund të aktivizojë frikë nga përplasjet ose tensionet e heshtura. Të dyja këto skenarë krijojnë pasiguri.
4. Krahasimi i vazhdueshëm
Shtëpitë ku dashuria matet me nota, rezultate apo arritje lënë plagë të thella. Nëse gjatë festave rikthehet atmosfera e krahasimit, shumë njerëz dalin nga mbledhja me ndjenjën e mospërmbushjes, pavarësisht suksesit të tyre real, transmeton Telegrafi.
5. Mungesa e kufijve familjarë
Fëmijët që nuk kanë pasur privatësi ose hapësirë personale shpesh edhe në moshë madhore ndihen të pambrojtur kur familjarët bëjnë pyetje të padëshiruara ose ndërhyjnë në jetën e tyre private.
6. Rritja pranë varësive
Familjet ku alkooli ose varësitë e tjera ishin pjesë e përditshmërisë krijojnë një lidhje të pavetëdijshme midis festave dhe tensionit. Edhe nëse prindërit më vonë stabilizohen, trupi mban mend modelet e vjetra dhe reagon me ankth.
7. Marrja e roleve të rritura shumë herët
Shumë fëmijë janë rritur duke luajtur rolin e “kujdestarit të vogël”: kujdeseshin për më të vegjlit, shmangnin konfliktet, ruanin qetësinë e shtëpisë. Në moshë të rritur, në mbledhjet familjare hyjnë automatikisht në të njëjtin rol, gjë që shkakton lodhje emocionale dhe rezistencë ndaj festave.
8. Favorizimi i një fëmije
Kur një fëmijë favorizohet dhe tjetri neglizhohet, krijohen plagë që zgjasin gjithë jetën. Të rriturit që kanë qenë “më pak të dashur” ndihen të padukshëm; ata që kanë qenë të preferuarit, bartin ndjenjë faji dhe presion të madh. Festat vetëm i rikthejnë këto dinamika të vjetra.
9. Kritika e vazhdueshme dhe mungesa e butësisë
Në shumë familje, kritika ishte normë, ndërsa lavdërimi përjashtim. Të rriturit që janë rritur me theks te gabimet e tyre ende presin komente për pamjen, karrierën apo zgjedhjet jetësore. Festa atëherë bëhet burim tensioni, jo gëzimi.
10. Mospranimi i identitetit dhe zgjedhjeve
Fëmijët që kanë qenë ndryshe nga pritjet e familjes shpesh kanë mësuar të fshehin veten për t’u pranuar. Kur festat i rikthejnë në një rol që asnjëherë nuk ishte i tyre, është e natyrshme të shfaqet distancë dhe mbrojtje emocionale.
Të kuptuarit e rrënjës së shqetësimit është hapi i parë drejt ndryshimit
Mosdashja e festave nuk do të thotë se dikush është i pashpirt apo mosmirënjohës. Shpesh tregon se trupi dhe mendja ende mbajnë tensione të vjetra. Kur njeriu i njeh këto modele, bëhet më e lehtë të vendosë kufij, të kufizojë kohën në ambiente të lodhshme dhe të krijojë mënyrën e vet të festimit, pa stres.
Shumë njerëz vetëm në moshë të rritur kuptojnë se kanë të drejtë të zgjedhin çfarë marrëdhënie duan me familjen dhe çfarë lloj festash duan të jetojnë. E drejta për qetësi është po aq legjitime sa e drejta për të festuar.
