Çfarë është bullizmi
Bullizmi (ose në gjuhën e përditshme “mullizimi”) është një sjellje e qëllimshme që ka për qëllim të lëndojë, poshtërojë ose frikësojë një person tjetër. Ai mund të ndodhë në shkollë, në rrugë, në internet, apo kudo ku njerëzit ndërveprojnë me njëri-tjetrin.
Bullizmi nuk është thjesht një shaka apo një grindje e rastësishme – ai përsëritet vazhdimisht dhe zakonisht krijon një ndjenjë fuqie tek bullizuesi, ndërsa viktima ndjehet e pafuqishme.
Llojet e bullizmit
- Bullizmi fizik – përfshin goditje, shtyrje, pengim ose dëmtime të sendeve personale.
- Bullizmi verbal – përfshin ofendime, tallje, përgojime dhe përdorimin e fjalëve që lëndojnë.
- Bullizmi social (ose emocional) – kur dikush përjashtohet nga grupet, përhapën thashetheme për të, ose përpiqen ta bëjnë të ndihet i pavlerë.
- Bullizmi kibernetik – ndodh në internet, përmes rrjeteve sociale, mesazheve ose komenteve online.
Si ndihet ai që bullizohet
Personi që përjeton bullizëm zakonisht kalon ndjenja shumë të vështira. Ai ose ajo mund të ndihet:
- I trishtuar dhe pa dëshirë për të shkuar në shkollë apo për t’u takuar me të tjerët.
- I vetmuar dhe i përjashtuar nga shoqëria.
- I frikësuar, duke menduar se bullizuesi mund ta dëmtojë sërish.
- Me vetëbesim të ulët, duke filluar të besojë se nuk vlen apo se është faj i tij.
- I zemëruar ose i dëshpëruar, pa ditur kujt t’i tregojë ose si të reagojë.
Në raste të rënda, bullizmi mund të shkaktojë probleme psikologjike, si ankth, depresion dhe izolim shoqëror.
Çfarë mund të bëjmë kundër bullizmit
- Mos hesht! – Është e rëndësishme që viktima ose dëshmitarët të flasin me një mësues, prind ose person të besuar.
- Tregohu mbështetës – Nëse sheh dikë që po bullizohet, qëndro pranë tij, mos qesh me bullizuesin.
- Raporto – Shumë shkolla dhe institucione kanë struktura për të raportuar bullizmin.
- Eduko për empatinë – Kuptimi i ndjenjave të tjetrit dhe respekti janë mënyra më e mirë për ta ndaluar bullizmin.
Përfundim
Bullizmi nuk është thjesht një lojë ose “pjesë e rritjes” – ai lë pasoja të thella emocionale dhe sociale. Të gjithë kemi përgjegjësi për ta ndalur atë.
Të jesh i sjellshëm, i drejtë dhe i ndjeshëm ndaj të tjerëve është mënyra më e mirë për të ndërtuar një ambient të sigurt dhe të dashur për të gjithë.
