Ndërsa bota qëndron në prag të një konflikti të gjerë, një simulim tronditës ka zbuluar çfarë mund t’u ndodhë atyre që ndodhen në rrezen e shpërthimit të një bombe bërthamore.
Krijuar nga një kanal me emër të qëlluar “Atomic Marvel”, animacioni paraqet ndikimin e një shpërthimi apokaliptik në pesë ‘zona’ të dallueshme, secila në një distancë të caktuar nga vendi i shpërthimit.
Videoja – që është shikuar mbi 13 milionë herë – tregon se edhe ata që ndodhen dy milje larg nuk janë të sigurt.
Për ata në zonën një – që në animacion paraqet pjesën e jashtme të rrezes së shpërthimit midis 1.27 km (0.8 milje) dhe 3.27 km (2 milje) – rreziku kryesor është verbimi, pasi retinat digjen nga intensiteti i dritës bërthamore.
Pas kësaj do të pasojë një valë rrezatimi që shkakton djegie të shkallës së dytë, duke djegur lëkurën e figurës së përdorur në animacion.
Më në fund, vala e zërit nga shpërthimi mund të shkaktojë shurdhim të përkohshëm ose të përhershëm për ata që ndodhen në këtë rreze.
Por ata në zonën një mund të konsiderohen me fat.
Fati i atyre në zonën dy – brenda 600 m (2,000 këmbë) dhe 1.27 km (0.8 milje) – është edhe më i rëndë, pasi vala goditëse do t’i rrëzojë menjëherë për tokë.
Ata rrezikojnë të marrin dëmtime të rënda, përfshirë çarje të daulles së veshit për shkak të presionit.
Djegiet nga rrezatimi do të jenë më të rënda – të shkallës së tretë – duke mbuluar pjesë të mëdha të trupit.
Gjërat bëhen edhe më keq në zonën tre, që ndodhet midis 350 m (1150 këmbë) dhe 600 m (2,000 këmbë).
Kaq afër me shpërthimin bërthamor, njerëzit goditen nga një valë goditëse me shpejtësi 800 km/h (500 milje në orë) vetëm një sekondë e gjysmë pas shpërthimit.
Kjo valë i hedh trupat si kukulla lecke në distancë, duke shkaktuar dëmtime katastrofike si hemorragji të brendshme dhe organe të shkatërruara.
Mushkëritë janë veçanërisht të prekura nga vala e presionit, që i kolaps përfundimisht.
Rrezatimi termik është edhe më shkatërrues kaq afër shpërthimit, duke shkaktuar djegie të shkallës së katërt në pjesën më të madhe të trupit.
Zona katër është më afër me atë që videoja e quan “topi i zjarrit” – midis 200 m (650 këmbë) dhe 350 m (1150 këmbë).
Animacioni makabër tregon se njerëzit në këtë zonë digjen menjëherë nga rritja e papritur e temperaturës, vetëm një çast para se trupat e tyre të copëtohen nga vala shpërthyese.
Ata që ndodhen në zonën pesë – që përfaqëson zero-n në tokë – përjetojnë më pak vuajtje, pasi vdesin menjëherë.
Kushdo që ndodhet më afër se 200 m nga qendra e shpërthimit avullohet menjëherë.
Kur një armë bërthamore shpërthen, ajo krijon një sferë ajri më të nxehtë se vetë bërthama e Diellit që arrin 15,000,000°C (59,000,000°F).
Çfarëdo që gjendet brenda kësaj rrezeje shndërrohet në plazmë të bardhë të tejngrohur – në thelb gaz super i nxehur.
Siç shkroi një përdorues në rrjetet sociale: “Kjo na mëson një mësim të hidhur: kur shpërthen një bombë bërthamore, është më mirë të jesh shumë larg ose shumë afër.”
Animacioni nuk e përfshin tmerrin e vërtetë që do të shkaktonte përdorimi i një arme bërthamore në ditët e sotme.
Së pari, ai zhvillohet në një fushë të hapur, jo në qytete ku më së shumti do të binin bombat bërthamore.
Ata në zonat e jashtme do të përballen edhe me breshëri copash xhami, betoni dhe metali nga ndërtesat e shkatërruara dhe gratacielat e shembura.
Zjarre do të përhapen në gjithë zonën, që do të thotë se të mbijetuarit do të përballen me rrezikun e djegies ose asfiksisë nga tymi.
Për më tepër, matjet e përdorura në animacion për të përshkruar dëmtimet janë historike.
Shifrat i referohen rrezes së shpërthimit të “Testit Trinity” – shpërthimit të parë të një bombe bërthamore në New Mexico në vitin 1945, i realizuar nga fizikanti teorik amerikan J. Robert Oppenheimer.
Ajo bombë kishte një fuqi prej 18.6 kilotonësh – një njësi matëse për armët bërthamore, ku një kiloton është sa 1,000 tonë eksploziv TNT.
Armatimi bërthamor modern – mbi 12,000 njësi që mund të lansohen përtej kontinenteve – matet në qindra kilotonë.
Kjo do të thotë se rrezja e një bombe moderne do të jetë shumë më e madhe dhe më shkatërruese sesa ajo që shfaqet në animacion.
Për shembull, në një qytet të dendur si Londra, një shpërthim prej 500kt mund të vrasë rreth 400,000 njerëz në çast. Por mbi 850,000 të tjerë mund të lëndohen nga shpërthimi, vala dhe rrezatimi.
Me infrastrukturën shëndetësore të rrënuar pas shpërthimit, shumë nga të lënduarit do të vdisnin në ditët në vijim.
Fushata Ndërkombëtare për Heqjen e Armëve Bërthamore thotë se “as të gjitha shtretërit për djegie në botë nuk do të mjaftonin për të trajtuar të mbijetuarit nga një bombë e vetme në një qytet.”
Animacioni paraqet vetëm tmerrin e menjëhershëm, por jo ato që do të ndjekin të mbijetuarit për ditë e vite më vonë.
Rrezatimi i mbetur nga një shpërthim bërthamor do të helmojë ajrin, ujin dhe njerëzit për shumë kilometra larg për dekada të tëra.
Ekspozimi ndaj rrezatimit – që është i padukshëm, pa erë dhe pa shije – dëmton indet e brendshme dhe shkakton një gjendje të quajtur sëmundja nga rrezatimi.
Menjëherë pas shpërthimit, viktimat mund të përjetojnë të përziera, të vjella, dhimbje koke ose diarre.
Në varësi të nivelit të ekspozimit, një person mund të rikuperohet ose të kalojë në një periudhë shprese të rreme, e ndjekur nga përkeqësim i shpejtë i gjendjes derisa organet dhe qelizat të ndalojnë së funksionuari.
Këto viktima zakonisht vdesin për disa javë, edhe me trajtim mjekësor, pasi trupi pushon së funksionuari ose nuk mund të luftojë as infeksionet më të thjeshta.
Në afat të gjatë, rrezatimi dhe kontaminimi i ushqimit dhe ujit mund të rrisin rrezikun për zhvillim të kancerit.
Tensionet globale në rritje e kanë rikthyer frikën nga një konflikt bërthamor.
Pushtimi i Ukrainës nga Putini – dhe mbështetja britanike për të – bënë që televizioni shtetëror rus të simulonte haptazi një sulm bërthamor në Londër, duke deklaruar se “nuk do të ketë të mbijetuar”.
Vetëm këtë javë, avionët luftarakë të SHBA-së dhe Izraelit kanë sulmuar objektet bërthamore në Iran për të ndalur zhvillimin e armës bërthamore.
Mbijetesa ndaj një shpërthimi bërthamor varet kryesisht nga fati dhe nga vendndodhja në momentin e shpërthimit.
Megjithatë, Qeveria Britanike ka publikuar udhëzime për qytetarët në rast të një “emergjence rrezatimi”.
Këshilla kryesore është të futeni brenda një ndërtese sa më shpejt të jetë e mundur, sepse kjo redukton ekspozimin ndaj rrezatimit me 85 për qind krahasuar me qëndrimin jashtë.
Qëndrimi brenda gjithashtu redukton përthithjen e materialeve radioaktive nga ajri me 40 për qind.
Ndërtesat prej tullash, guri apo betoni ofrojnë mbrojtjen më të mirë – por edhe një ndërtesë e thjeshtë është më mirë sesa të jesh jashtë.
Nëse ndodheni tashmë brenda, qëndroni aty.
Autoritetet paralajmërojnë se qytetarët mund të këshillohen të qëndrojnë brenda deri në dy ditë – një procedurë e quajtur “strehim në vend” – për të minimizuar rrezikun nga rrezatimi.
Ata që ishin jashtë dhe afër vendit të emergjencës mund të kenë veshje, lëkurë dhe flokë të kontaminuar.
Për këtë arsye, mund të këshillohen të bëjnë vetë-dekontaminim: të heqin rrobat (që largon 90 për qind të kontaminimit) dhe të lahen me ujë. /GazetaExpress/
The post Simulim tronditës zbulon saktësisht se çfarë do t’i ndodhte trupit tënd nga një bombë bërthamore appeared first on Gazeta Express.
